Konstytucja RP stanowi najważniejsze w hierarchii aktów prawnych (art. 87 ust. 1) źródło prawa rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie bowiem z przepisem art. 8 ust. 2 Konstytucji RP przepisy jej stosuje się bezpośrednio, chyba że konstytucja stanowi inaczej.
Źródła polskiego prawa rodzinnego i opiekuńczego
W art. 18 konstytucja gwarantuje ochronę prawną i opiekę rodzinie, macierzyństwu i rodzicielstwu. Jednocześnie w przepisie tym rozstrzyga kwestię, że małżeństwo to wyłącznie związek kobiety i mężczyzny. Rozstrzygnięcie tej kwestii ma istotne znaczenie wobec żądań mniejszości seksualnych, które domagają się uznania ich praw do zawierania związków małżeńskich i do zakładania rodziny. W toku prac nad obecną konstytucją żądania owe pojawiły się z dość znaczną mocą.
Do wolności i praw osobistych zalicza konstytucja w art. 47 prawo każdego do ochrony prawnej życia rodzinnego. Prawo to obejmuje zatem zarówno zakaz ingeren-cji państwa w sferę życia rodzinnego, jak i obowiązek państwa zapewnienia ochrony w wypadku naruszenia tej sfery życia.
Konstytucja gwarantuje również prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami (art. 48 ust. 1) oraz prawo rodziców do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonania¬mi (art. 53 ust. 3). Regulacja ta oznacza respektowanie przez państwo zasady autonomii rodziny. Przepisy konstytucji określają też obowiązki państwa wobec rodziny. Jest ono obowiązane w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględniać dobro rodziny, ze szczególną troską w stosunku do rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietnych i niepełnych, które mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych (art. 71 ust. 1).
Do takiej szczególnej pomocy ma prawo matka przed i po urodzeniu dziecka (art. 71 ust. 2).
Szczególną pozycję w zakresie pomocy udzielanej przez państwo rodzinie zajmu¬je dziecko. Nie tylko cieszy się ono ochroną swoich praw, ale konstytucja statuuje prawo każdego do żądania od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją (art. 72 ust. 1). Konstytucja RP poręcza pra¬wo do opieki i pomocy władz publicznych dla dziecka pozbawionego opieki rodziciel¬skiej (art. 72 ust. 2). Prawo owo wiąże się z obowiązkiem władz publicznych we wskazanym wyżej zakresie.
W toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka (art. 72 ust. 3).
Dla ochrony praw i dobra dzieci konstytucja powołuje nową instytucję Rzecznika Praw Dziecka (art. 72 ust. 4).
zobacz również szybka pożyczka web
